İshal, sık sık tuvalete gitmek zorunda kalmak, dışkının sulu veya yumuşak durumu olması halleridir. Bulantı, bazen ağrı, kusma gibi haller görülebilir. Çocuklarda ishal büyüklere göre daha tehlikelidir. Çocuk ölümlerinin en önemli sebeplerinden biridir. En sık 0-5 yaşları arasında görülür.

 

 

Bakteri, virüs ve parazitlerin neden olduğu enfeksiyonlar, ishalin başlıca nedenleridir. Antibiyotik kullanımı da ishale neden olan etkenler arasındadır.

 

İshalin nedenleri arasında: yiyeceklerin bozuk olması veya yiyecek çeşitlerinin değişikliği, üşütme, histeri, bağırsak hastalıkları, kolera, dizanteri, tifo, nefrit, kalp, karaciğer veya akciğer hastalıkları sayılabilir. Alkol tüketimi vücudun su emme yeteneğini azaltır. Bu nedenle ishale neden olabilmektedir.

 

İshal akut veya kronik olarak gözlenebilir. Akut tip, 3 haftadan kısa sürer ve nedeni genellikle mikrobiktir. Kronik durum, ishalin 3 haftadan uzun sürmesi ile başlar ve nedeni genellikle bağırsağın kendi hastalıklarıdır. Genellikle zararsız olsa da ishal bazen tehlikeli durumlara yol açabilir ve bazı hastalıkların belirtisi olabilir. Aşağıdaki durumlarda hekime başvurmalısınız: İshaliniz 3 günden fazla sürdüyse, karnınızda veya makatınızda şiddetli ağrı varsa, ateşiniz 38-39 derecenin üzerindeyse, dışkınızda kan veya katran rengi varsa, dehidratasyon yani bedenin çok fazla su kaybetmesi bulgularınız varsa.

 

Öncelikle tıbbi hikayeniz alındıktan ve fizik muayeneniz yapıldıktan sonra hekiminiz durumunuza göre aşağıdaki testlerden bir veya birkaç tanesini yaptırtmanızı isteyebilir: Dışkı kültürü ile bakteri ve parazit gibi enfeksiyon etkenlerinin aranması, bazı hastalıkları dışlamak için kan testleri, gıda tahammülsüzlüğünü ortaya koymak için açlık testi, bağırsakların bir bölümünü doğrudan gözle incelemek için endoskopik muayeneler.

 

 

 

 

İshal tedavisinde dikkat edilecek en önemli konu, vücudun kayıp ettiği sıvının vücuda geri kazandırılmasıdır. Bu nedenle, ishal olan kişiye normalden daha fazla su verilmelidir. İshal bebeklerde ve çocuklarda ciddi oranda su kaybına yol açtığı için bebeklerin sık sık emzirilmesi, çocukların da daha fazla su içirilmeleri gerekir. Ayrıca kaybedilen sıvı ve minerallerin yerine konması amacıyla ana çocuk merkezlerinden ücretsiz alabileceğiniz tuz şeker çözeltisini (ORS) evinizde 1 litre suda eriterek bebeğinize içirin. Bu çözelti, normal sudan daha iyi emildiğinden vücudun sıvı ve mineral kaybını telafi etmesinde daha etkili olmaktadır. İshal olan bebeklerde anne sütü pek çok hastalığa karşı olduğu gibi ishale karşı da çok önemli bir koruyucudur. Bundan dolayı çocuğun anne sütü ile beslenmesi ihmal edilmemelidir. Bebeğe ilk altı ay sadece anne sütü verilmelidir. Altıncı aydan itibaren de anne sütünün yanında ek besinlere başlanmalıdır ve anne sütüne iki yaşına kadar devam edilmelidir. Doktora danışmadan bebeğinize ishal kesi ilaç vermeyin. Çocuklarınıza her zaman verdiğinizden daha çok su verin ve onları kesinlikle aç bırakmayın. Pirinç, patates, ekmek, yağsız et, yoğurt, sebze ve meyveleri, muz, elma ve havuç suyunu tercih edin. Yağlı besinlerden, çay, kola gibi şeker içeren içeceklerden kaçının. Halkımız ishalin bir bardak limonla geçmesini ister. Bu, çok az kişide sağlanır. İshalin tedavisi 1 hafta sürebilir. İshalde daha düne kadar serum tedavisi uygulanırdı. UNESCO artık ishalde ağız yoluyla sulu tedavi tavsiye ediyor. Ağız yoluyla şekerli su tedavisi ve ağız yoluyla bal şerbeti tedavisi öneriliyor. İshal ve kabızlığın birbiri ardınca sık sık görülmesi kesinlikle ihmal edilmemesi gereken bir durumdur.

 

 

 

 

· Adaçayı: 1 litre suyun içine yarım kahve fincanı adaçayı, 2 çay kaşığı dolusu kimyon ve ince kıyılmış mersin yaprağı katılıp kaynatılır. Bu karışım süzülerek günde 3 öğün birer çay bardağı içilir.

 

· Tarçın: 1 çay fincanı sıcak suyun içine 1 çay kaşığı tarçın katılıp kısa bir süre demlenmesi için beklenilir. Süzüldükten sonra günde 3 öğün birer çay fincanı içilir.

 

· Böğürtlen, kaşıkotu, meşe, siyah çay: Bu bitkilerle yapılan bitki çayları ishal için çok yararlıdır.

 

· Ayrıca pişmiş havuç sindirim sistemini rahatlatıp ishali kontrol altına aldığı gibi vücudun kaybettiği besin maddelerini de yerine koyuyor.

· Bundan başka çekirdekleri peklik yapıcı özelliğe sahip olan nar da ishal tedavisinde sık sık kullanılmaktadır.

 

· Kurutulmuş yaban mersini ve çay üzümü de içindeki pektin ve tanen sayesinde ishal tedavisinde son derece yararlıdır.

 

· Çavşır otu kaynar suda yarım saat bekletilir. Süzülerek elde edilen sıvıya gül suyu ilave edilip karıştırılır. Hazırlanan bu karışımdan tedavi süresince günde 3 bardak içilir.

 

· Ilgın çiçeğinin yaprakları sıcak suda haşlandıktan sonra süzülür. Elde edilen sıvıya gül suyu karıştırılarak içilir.

 

· Kadife çiçeği tohumları kavrulup yemekten sonra gül suyu ile içilir.

 

· Katuna bitkisi daneleri orta ateşte kavrulur, gülsuyu ile birlikte içilir,

 

· Elma kabukları suda kaynatılarak süzülür. Bu su bir kavanoza konarak dinlendirilir. Dinlendirilen sudan günde 3 bardak içilir.

 

· 200 gram bal, 1 şeker kaşığı karbonat 1 litre suda eritilerek günde 3 su bardağı içilir.

 

· Limonlar sıkılıp su bardağına doldurulur, 1 çay kaşığı kahve ile karıştırılıp balla tatlandırılarak soğuk olarak içilir.

 

· Palamut, meşe yaprağı kaynatılıp balla tatlandırılarak soğuk olarak içilir.

 

· Üzüm koruğu balla tatlandırılarak içilir.

 

· Ayı sarımsağı: 1-2 adet taze ayı sarımsağı yiyerek doğal yoldan ishal durdurulabilir. Ayı sarımsağını yüksek tansiyon, damar sertliği ve şeker hastaları kullanmamalıdır.

 

· Aynısafa otu: 1 çay fincanı soğuk suyun içine 1 çay kaşığı aynısafa otu katılıp demlenmesi için kısa bir süre beklendikten sonra süzülerek, günde 2 çay fincanı içilir. Bu çay bir süre sonra ishali keser.

 

· Eğir kökü: geceden 1 çay fincanı soğuk suyun içine 1 çay kaşığı eğir kökü katılır. Sabahleyin süzülerek günde 2 kez aç karnına birer çay fincanı hafifçe ısıtılarak içilir.

 

· Karanfil kökü: 1 çay fincanı sıcak suyun içine, ince kıyılmış 1 çay kaşığı karanfil kökü katılıp demlenir. Kısa bir süre beklendikten sonra aç karnına içilir.

 

· Anason: kusmayı ve ishali kesen anason havanda hafifçe ezilerek 2 çay kaşığı kadarı 1 bardak suya eklenir. Demlenmesi için 8-10 dakika beklendikten sonra süzülerek aç karnına günde 2 çay bardağı içilir

 

· Ahlat, yenir. Ahududu, demletilerek balla tatlandırılıp soğuk olarak içilir.

 

· Altınbaş otu demletilir, balla tatlandırılıp soğuk olarak içilir.

 

· Arpa unu ve kepeği yenir.

 

· Arzu otu (kaya koruğu) suyu balla tatlandırılarak soğuk olarak içilir.

 

· Atkestanesi: öğütülerek elde edilen tozu sıcak su ile içilir.

 

· Avokado yaprakları kurutulur, demletilir, balla tatlandırılıp soğuk olarak içilir.

 

· 2 çay kaşığı böğürtlen yaprağıyla yapılan çayın peklik etkisi gösterdiği yapılan araştırmalarda gözlenmiştir.

 

· Panamalı bir doktorun 41 çocuğun üzerinde yapmış olduğu bir deneyin raporuna göre; ishali 4 gün boyunca devam eden çocuklara verilen keçiboynuzu tozundan sonra çocuklarda 2 gün sonra ishalin kesildiği belirtilmektedir.

 

· Siyah çay: en önemli peklik verici bitkilerden biri de çaydır. Aşırı tüketilmesi kabızlığa neden olabilir.

 

· Cennet hurması, bağırsak iltihabının iyileştirilmesinde etkili olup ishali önlemede faydalıdır.