KASIM AYININ İLK HAFTASINDA BAŞLAYAN VE KASIM AYI BOYUNCA DEVAM EDEN ‘EFSANE KASIM’A İLİŞKİN TÜKETİCİYİ KORUMA DERNEĞİ (TÜKODER) UŞAK ŞUBE BAŞKANI UTKU DEMİRÖZ İLE KONUŞTUK.

DEMİRÖZ, Kasım ayı boyunca özellikle e-ticaret sitelerinde devam eden indirimlere ilişkin konuştu. “Bu günlerde bu indirimler mümkün ise demek ki fahiş fiyatlı satışlar var” diyen DEMİRÖZ “Çünkü hemen hemen her ay bir özel gün var; bayramlar, yılbaşı vs. Aslında indirim yapılmayan ay yok. İndirim aldatmacası tüketiciye daha fazla tüketmesi için oluşturulan algıdır” ifadelerini kullandı. 

“TÜKETİCİLER İHTİYACIN DIŞINDA TÜKETİME ZORLANIYOR”

Bu bir pazarlama taktiğidir. Özel günler, özel aylar, efsane günler gibi çeşitli isimler bulunarak, bu günlere yönelik indirimli satışlar kapitalist sistemin bir taktiğidir. Sistem tüketim üzerine kurulmuş sürekli tüketin ki sistemin başındakiler kazansın.  Firmaların büyük bir çoğunluğu gerçek indirim yapmıyor, indirim öncesi fiyatı yükseltip indirim zamanı indirim uygulanıyor. Tüketiciler indirim algısı oluşturularak ihtiyacın dışında tüketime zorlanıyor. Aslında bir nevi baskın reklamdır.

Örneğin bin 500 TL’ye satılan bir ürünü bin TL’ye indirdiklerini iddia ediyorlar. Bunun gerçeklik payı nedir? Eğer gerçekse bin liraya satılacak bir ürünü bir başka zaman da neden bin 500 liraya satıyorlar? Bu tüketiciyi aldatmak değil midir?

Tabii ki bu tür uygulamalar maalesef halen yapılıyor. Ticaret Bakanlığının denetimleri kısmen de olsa caydırıcı rolü oynasa da tüketiciyi istismar etmeyi meslek edinmiş bazı satıcı ve sağlayıcıların önüne geçmek mümkün değil. İndirim olayının her özel günde ya da aylarda süreklilik arz etmemesi gerekir. Bu günlerde bu indirimler mümkün ise demek ki fahiş fiyatlı satışlar var. Çünkü hemen hemen her ay bir özel gün var bayramlar yılbaşı vs. Aslında indirim yapılmayan ay yok. İndirim aldatmacası tüketiciye daha fazla tüketmesi için oluşturulan algıdır. 

“OTUZ GÜN İÇİNDE UYGULANAN EN DÜŞÜK FİYAT ESAS ALINMALIDIR”

 
Bir mağazada bazı ürünler indirime girmiş olabilir bu durumda hangi ürünlerin indirimde olduğu ve ne kadar indirim uygulanacağı açık olarak belirtilmelidir. Tüketiciyi yanıltıcı ya da gerçekte olmayandan fazla indirim uygulanıyormuş gibi izlenimi oluşturacak ifade ve görüntülere yer verilemez.

Satıcı veya sağlayıcı bir ürüne indirim uygulayacak ise indirim tarihinden önceki otuz gün içinde uygulanan en düşük fiyat esas alınmalıdır.
İndirimler ile ilgili yayınlanan reklamlarda fiyatın geçerlilik tarihi ile bir süre veya stok sınırı var ise bu süre ve stok miktarının mutlaka açıklanmalıdır. 

Diğer bir husus ise sağlayıcı sanal AVM’ler indirimli ürün satacak firmaların stok miktarları ürünün son otuz gün içindeki satış fiyatları indirim oranı ve indirimli satış fiyatı konularında gerekli bilgi ve belgeleri bağlayıcı bir şekilde almalıdır. Bu tür günlerde sanal AVM’lerde indirimli ürünler satışa sunuluyor ancak sipariş veren tüketicilerin büyük bir kısmına stok tükendi denerek ödenen ücret iadesi yapılmak isteniyor. Bu iadenin ise yapılması en az altı ay sürüyor. Birçok firmalar özel günler ve indirim aylarını fırsat bilerek müşteriden sipariş topluyor, sıfır faizli ucuz kredi olarak kullanıp uzun bir süre sonra iade yapıyor. Sağlayıcıların bu tür firmaları takibe almaları gerekmektedir. Ayrıca ücreti kendi hesaplarına yatırılan sağlayıcılar ise ürün teslimi yapılmadığı zaman tüketicinin parasını kanunda yazılı sürede acilen iade etmelidir. 

“İNDİRİMLERİN BÜYÜK BİR BÖLÜMÜ GERÇEK DIŞIDIR”

Sonuç olarak ülkemizde özel günler ya da indirim ayları adı ile yapılan indirimlerin büyük bir bölümü gerçek dışıdır. Bu konuda kanunlarımız var olmasına rağmen tüketiciyi istismar ederek kar elde etmeyi meslek haline getiren satıcı sağlayıcıların önüne geçilemiyor. Denetimler yetersiz kalıyor. Özellikle indirim aylarında ve özel günlerde denetimler sıklaştırılmalı ve cezalar caydırıcı olmalıdır. 

Tüketiciler yaptıkları alışverişlerde yaşadıkları sorunlar karşısında ekonomik değeri 104 bin TL’ye kadar olan ürünlerde Tüketici Hakem Heyetlerine, 104 binin üzeri ürünler için ise Tüketici Mahkemesine başvurabilirler.

Biz TÜKODER olarak hep şunu söylüyoruz: “En iyi denetçi tüketicinin kendisidir.”