Sivilceler, küçük deri lezyonları (bozukluk) veya derinin ağrılı şişlikleridir. Doldurulan veya boşalan gözenekler sebebiyle oluşurlar. Sivilceler genellikle yağ bezlerinin iltihaplanması sonucu gelişirler. Ergenlik esnasında meydana gelen hormonal değişikliklere derinin uyum sağlamaya çalıştığı dönemde pek çok gençte sivilcelenme görülür. Keza kadınlar genellikle adet dönemlerinde ve öncesinde tekrar tekrar sivilce çıkarmaya başlarlar. Bu oluşumun nedeni, adet döneminde veya öncesinde hormonların yükselmesine bağlı olarak gözeneklerin dolması için fazla yağ depolanmasıdır. Her zaman olmasa da sivilceli kişiler genellikle yağlı bir tene sahiptir. Sivilce, yani akne, zamanla ilerleyen yaşlarda iyileşebilir veya akneli dönem uzun sürebilir. Tedavi edilmeyen akneler, skar denilen kalıcı ciddi izler bırakabilir. Bu dönem içinde kişiye görüntü bozukluğu yaratarak can sıkar ve psikolojik olarak rahatsızlık verir. Bu yüzden bir dermatolog tarafından tedavi edilmesi uygundur.
Akne (sivilce) nasıl oluşur ?
Hem erkek hem de kadınlarda bulunan erkeklik hormonları ergenlik çağında yükselir ve derideki yağ bezlerini uyarır ve genişletir. Bu yağ bezleri, aknenin en sık görüldüğü alanlarda bulunur. Yağ bezlerinin çok büyük bir kısmı kıl köklerinin içindedir. Bu bezlerin cilde açılan kanalları tıkanırsa sivilceler meydana gelir. Yağ bezlerinden sebum denilen bir madde sağlanır. Yağ yapısında bir madde olan sebum, cildi korur. Sebum kıl kökünden dışarıya çıkamadığı zaman birikir ve sivilce oluşumuna neden olur. Burada biriken bu madde, ölü hücrelerin atılmasını engeller ve tıkanıklığa yol açar. Böylece bakterilerin üremesi için uygun ortam oluşur. Bu bakterilerin çoğalmasıyla kızarıklık, şişlik ve ağrı oluşur, iltihap meydana gelir. Bu durumun uzun sürmesi sonucu sivilce patlar ve içeriği dışarı atar.
Sivilce oluşumunu arttıran faktörler nelerdir ?
Sivilce oluşumunda sadece tek bir faktör etkili değildir. Birkaç faktörün bir araya gelmesiyle akne oluşur. Derimizde bizimle birlikte yaşayan pacnes adlı bakteri çoğalmaya başlarsa akne de artmaya başlar. Anne ve babada akne olması, çocukta görülme ihtimalini arttırır. Ayrıca hormonların da sivilce oluşumunda etkisi vardır. Bunların başında böbrek üstü bezlerinden salgılanan androjen gurubu hormonlar gelir. Androjen hormonları ya artmıştır ya da deri, bu hormonlara karşı hassas hale gelmiştir.
Sivilce oluşmaması için yapılması gerekenler
Özellikle cilt temizliğine önem verilmelidir. Cilt sabah ve akşam olmak üzere günde iki defa fazla tahriş etmeden düzenli olarak yıkanmalıdır. Böylece gözenekleri tıkayan kirden kurtulmak amaçlanır. Temizleyicilerin, cildin doğallığına yakın olmasına dikkat edilmelidir. Ayrıca haftada iki üç defa yapılan kil maskesi, cildin yağlardan kurtulmasını sağlar. Buhar banyosu haftada bir defa uygulanarak gözeneklerin genişlemesi sağlanır. Böylece siyah noktalardan kurtulmak kolaylaşır. Bunu uygulamak için, kafanıza bir havlu örtüp yüzünüzü kaynar suyun buharına on dakika tutmalısınız.
Sivilce tedavisi
Sivilce tedavisi uzun sürelidir ve iyileşmesi geçtir. Tedaviye geç yanıt veren bir cilt hastalığıdır. Kısacası düzenli ve sabırlı bir tedavi ister. Bunun için bir cildiye uzmanına başvurmak gereklidir. Akne tedavisinde çok sayıda ilaç vardır. Cildiniz ve sivilceleriniz için en uygun olanı doktorunuz tarafından belirlenir. Yoğun sivilceli birine antibiyotik tedavisi uygulanır. İki üç ay süren bir tedavi gerekir. Hastanın yaşı, cinsiyeti, sivilcenin türü ve şiddeti ilaç tedavisinde göz önünde tutulacak faktörlerdir. Bunun dışında cildin yumuşak bir sabunla yıkanması, hem yağlanmayı azaltır hem de tedaviye yardımcı olur. Fakat cildi çok fazla kurutan sabunlardan, temizleyicilerden uzak durmak gerekir. Çok fazla yıkamak da cilde zarar verir. Bunun dışında cildinizi tahriş edecek giysilerden kaçınmanız gerekir çünkü sivilcenin iyileşmesini yavaşlatır. Sivilcelerle oynamak, sıkmak ya da kaşımak iz kalma ihtimalini arttır. Bu sebeple mutlaka tedavi edilmesi gerekli olan bir hastalık olduğunu unutmamalıyız.
Akne tedavisi niçin gereklidir.
Akne tedavisinin en önemli amaçlarından birisi, kist ve nodüllerin cildinizde iz bırakmasını önlemektir. Çünkü izler ortaya çıktıktan sonra cildi pürüzsüz bir hale getirmek oldukça zordur. İkinci önemli amaç, akneli olarak geçirdiğimiz süreyi ki bu süre on yıldan daha uzun olabilir, kısaltmaktır. Üçüncü önemli amaç ise aknenin neden olduğu hoş olmayan görüntüden dolayı oluşabilecek sıkıntıyı ve olası psikolojik sorunları ortadan kaldırmaktır.
Sivilcelerin tedavisinde bitkisel destek
Sivilce tedavisinde kullanılacak bitkiler ve kullanım biçimleri aşağıya çıkarılmıştır.
· Adaçayı kına ile karıştırılır, merhem gibi sürülür. Temizlerken sıcak su kullanmalı.
· Bir yemek kaşığı bal, bir yemek kaşığı çavdar veya buğday unu, bir çay kaşığı papatya çiçeği tozu iyice karıştırılır. Yüz maskesi olarak kullanmak için bir de yumurta sarısı karıştırılır. Yüz güçlü sıcak papatya çayı ile yıkanıp yapılan krem ile iyice kremlenir. En az yarım, en fazla bir saat sonra yüz papatya çayı ile temizlenir. Bu ameliye sabah ve akşam iki kere yapılır ve sivilceler kaybolduktan sonra on gün devam edilir. Krem yüzdeki sivilceleri temizlediği gibi yüze canlılık, gerginlik ve parlaklık verir. NOT: yumurtalı krem en fazla üç gün kullanılmalıdır.
· Bir avuç kuru üzüm, bir çorba kaşığı hindiba tohumu ile birlikte havanda dövülerek ezilir. Ezilen bu karışım merhem kıvamına gelinceye kadar zeytinyağı ile karıştırılır, Sivilceli bölgeye yapılan ılık su pansumanından sonra günde iki defa hazırlanan bu merhemden sürülür.
· Bir avuç şahtere tohumu onbeş dakika süreyle suda kaynatıldıktan sonra sıkılarak süzülür. Sıkılan sıvı cam bir kaba konularak dinlendirilir. Dinlendirilen sıvıya batırılan bir pamukla sivilceli bölgeye gün içinde birkaç kez kompres yapılır.
· İki çorba kaşığı kınakına ve bir avuç mersin yaprağı bir diş sarımsakla birlikte dövülerek ezilir. Ezilen karışım, dilimlenmiş bir adet incirle birlikte suları çekilinceye kadar suda pişirilir. Sıkılarak elde edilen posaya, krem kıvamına gelinceye kadar zeytinyağı ilave edilerek yoğrulur. Hazırlanan bu kremden sivilceli bölgeye günaşırı sürülür.
· Kaynayan suya oturtulmuş bir kasenin içinde dört bardak gülsuyu, dilimlenmiş iki adet elma, iki çorba kaşığı kıyılmış rezene, iki çorba kaşığı
kıyılmış kereviz ve iki yemek kaşığı arpa ununu pişirin. Kaynayan karışım lapa bir hal alınca buna iyice çırpılmış üç adet yumurta akı ve bir tatlı kaşığı lanolin ekleyerek süzün. Düzgün bir karışım haline gelinceye kadar çırpın. Buzdolabında saklayın ve sivilceniz olduğunda sürün.
· Bir litre suyun içine toz haline getirilmiş olan bir çorba kaşığı andız otu kökü ve yine bir çorba kaşığı ince kıyılmış andız otu yaprağı katılıp kaynatılmasının ardından süzülerek, günde iki defa sabah akşam olmak üzere sivilceli bölgeye sürülür. Bu ameliyeye sivilceler geçene kadar devam edilir.
· İsveç şurubu: bu şurubun hazırlanması kitabımızda daha önce anlatıldığı gibi, şurup hazır olarak marketlerde ve aktarlarda satılmaktadır da. Eski ve yeni sivilcelerin, siğillerin, çatlak ellerin iyileştirilmesinde kullanılır, Tedavi edilecek yerler önce beyaz şarapla yıkanır ve sonra da üstüne şurupla kompres yapılır (orman yüksek mühendisi Turgut Yılmaz, Kapadokya Endemik Bitkileri kitabı).
· 1 kahve fincanı maden suyu ile 1 kahve fincanı elma sirkesini karıştırdıktan sonra, sabah ve akşam günde iki defa sivilcelerin üzerine pamukla sürün ve en az yarım saat bekleyin. Sonra ılık su ile yıkayın. Bu işlemi sivilceler geçinceye kadar uygulayın.
· Turp: Karaturpun bir tülbent yardımı ile suyunu çıkarın. Sonra tonik gibi pamukla sabah ve akşamları sivilcelerin üzerine sürün. Yüzünüzü yıkamayın. Yalnız, turpu her defasında taze olarak rendeleyin.