Uykusuzluk; toplam uyku saati olarak değil, yeterli süre ve kalitede uyku alamayarak sabaha tazelenmiş olarak kalkamamaktır. Misal olarak günlük uyku ihtiyacı dört saat olan ve dört saat uykudan sonra sabah tazelenmiş olarak kalkan birisi uykusuzluk çekmemektedir. Oysa on saat uyku ihtiyacı olan birisi sekiz saat uyuduktan sonra rahatlamıyorsa uykusuzluk çekmektedir. Popüler görüşün tersine uykusuzluğun en önemli sebeple psikiyatrik veya psikolojik değildir. Esasen, uykusuzluk ciddi depresyonun veya anksiyetenin sebebi olabilir.

 

Uykuya dalma, uykuyu sürdürme ve sonlandırmaya ilişkin sorunlar, dinlendirici olmayan uyku, uykusuzluk olarak kabul edilmektedir. Gündüzleri yorgunluk hissi, duygu alanında değişmeler, huzursuzluk, hırçınlık gibi durumların yanı sıra verimlilikte azalma, hatta düşünsel işlevlerde bozulma tabloya eşlik etmektedir.

 

Çoğu insan yaşamlarının bir aşamasında uykusuzluktan muzdarip olur. Toplumun yaklaşık üçte birinde, bir yıl içinde en az bir defa uykusuzluk dönemi ortaya çıkar. Toplumda yüzde on-onbeş oranında kronik uykusuzluk görülür. Uykusuzluk tıbbi, ekonomik, sosyal ve psikolojik önemli sonuçları olan bir uyku bozukluğudur. Depresyon, yaşam değişiklikleri, yaşam olayları, stres etkenleri gibi birçok neden uykusuzluğu alevlendirir.

Uyku bozukluğu belirtileri

 

 

 

 

Uykuda nefes darlığı, yüksek tansiyon, geceleri fazla terleme, sabahları baş ağrısı, kalp atışlarında düzensizlik hissetmek, kilo verememe, aniden uyanma.

 

 

 

 

Uykusuzluk genel olarak birincil ve ikincil olarak ikiye ayrılabilir. Birincil olan uykusuzluk, genellikle çevresel etkenlere ya da kişinin zihinsel süreçlerine bağlı olarak ortaya çıkar. Çevresel etkenler arasında ışık, ses ve gürültü sayılabilir.

 

İkincil uykusuzlukta ise sağlık sorunları, ağrı, ilaçlar, alkol ya da psikiyatrik bozukluklar etkendir. Kafein, alkol ya da uyuşturucu, kahve, çay, çikolata, sigara, burun tıkanıklığını azaltıcı ilaçlar, soğuk algınlığı ilaçları, diyet hapları veya bronşit ilaçları, anjin ya da prostat ilaçları konusunda ölçülü davranmamak veya kullanmamak veya doktora başvurmamak gibi durumlar ikincil uykusuzluğun etkenleridir.

 

Bir de psikofizyolojik uykusuzluk vardır ki stres faktörü devrede iken oluşur. Şartlı uykusuzluk olarak da adlandırılır. Birkaç gün uykusuz geçince hasta artık uyku derdine düşer. Sonuç uykusuzluğun artması ve yerleşmesidir. Yatak ve yatak odası uyarı kaynağı olabilir. Böylece bu hastalar kendi odalarında uyuyamazken başka mekanlarda çok rahat uyuyor olabilirler (oturma odası, motel, uyku laboratuarı). Psikofizyolojik uykusuzluğun esası, bütün dikkatin uyuyamama üzerinde toplanmasıdır. Tipik olarak hastalar stres faktörlerini inkar etmekte veya görmemektedirler ve uyuyamamayı nedensiz var kabul etmektedirler.

 

 

 

 

Rahat bir uyku için yatış pozisyonunu da doğru seçmek gerekiyor. Bir tarafa yatarak uyuma durumunda, yatılan yöne bağlı olarak burun deliklerinden birisi tıkanıyor ve bu durumda solunum sadece açık olan burun deliğinden yapılıyor. Bu durumda kalp atışlarında hızlanma ile kalp daha da yoruluyor.

 

Uzmanlara göre yüzüstü yatmak zaten uzun süre mümkün değil. Kalp, akciğer ve mide bu durumda baskı altında olduğu için ciğerlerimiz ve midemiz sıkışıp rahatsızlık veriyor. Sırt üstü yatıldığında ise bu rahatsızlıklar olmayabiliyor. En faydalı ve belki de en az zarar görebileceğimiz uyku pozisyonu, sağ yana yani kalbin aksi yönüne yatmak.

 

 

 

 

· Taze derlenmiş gelincik yaprakları onbeş dakika süreyle suda kaynatılır. Sıkılarak elde edilen sıvı banyo suyuna karıştırılarak yatmadan evvel oturarak banyo yapılır.

 

· Bir kahve kaşığı miktarında hardal tohumu yatmadan önce ağza alınarak çiğnenir.

 

· Karaağaç kabukları ufalandıktan sonra yarım saat süreyle suda kaynatılır. Süzülerek elde edilen sıvıya şerbet kıvamına gelinceye kadar anason tozu ilave edilerek şekerli suyla karıştırılır. Hazırlanan şerbetten yatmadan önce bir fincan içilir.

 

· Yatmadan önce pirinç tanesi iriliğinde anason tohumu ağza alınarak çiğnenir.

 

· Üç tatlı kaşığı papatya çiçeği, beş tatlı kaşığı kimyon ve iki tane kediotu karıştırılıp iyice dövülerek küçük bir kavanoza doldurulur. Yatmadan bir saat önce bir su bardağı sıcak suya bir kahve kaşığı konur. Yirmi dakika bekletildikten sonra süzülüp içilir. Bu tertip sinirleri teskin eder ve rahat bir uyku sağlar.

 

· Dört bardak suya bir çorba kaşığı gelincik konur. Haşlandıktan sonra süzülür. Süzülen suya üç çorba kaşığı süzme bal ilave edilerek yatmadan yirmi dakika evvel bir çay bardağı içilir.

 

· Bir çorba kaşığı pıtrak tohumu havanda dövülür. Yatmadan onbeş dakika evvel bir su bardağı kaynamış süte bir kahve kaşığı konulup karıştırıldıktan sonra içilir.

 

· Bir bardak sıcak suya iki tane menekşe yaprağı konur. On dakika bekletildikten sonra süzülür. Süzülen suya bir kahve kaşığı bal karıştırılarak içilir.

 

· Dört bardak suya bir tutam mercanköşk konur, on dakika kaynatıldıktan sonra süzülür. Günde üç kere birer kahve fincanı içilir. Bu tertip sinir bozukluklarını gidererek rahat bir uyku uyumanızı sağlar.

· Dört bardak suya iki tutam çuha çiçeği konur, haşlandıktan sonra süzülür. Yatmadan önce bir su bardağı içilir.

· Dört bardak suya iki tutam adaçayı konur. Haşlandıktan sonra süzülür. Sonra dört bardak suya sekiz adet lahana yaprağı konur, haşlanıp süzülür. İkisi karıştırılıp, akşam yemeğinden sonra bir su bardağı içilir.

· Bir su bardağı sıcak süte, bir tatlı kaşığı beyaz kil konup hamur haline gelene kadar karıştırılır. Karışımdan bir parça alınıp alına sürülür.

· Bir su bardağı sıcak suya üç tane fesleğen yaprağı konur. On dakika bekletildikten sonra süzülür. Süzülen suya bir kahve kaşığı bal karıştırarak içilir.

· Uykusuzluk sorunu çekenler için bal en doğal çözümdür. Yatmadan önce bir çay kaşığı bal yemek, beyine uyku sırasında ihtiyacı olan enerjiyi verir.

· Bir bardak kaynar suyun içine bir tatlı kaşığı karabaş otu koyarak beş dakika kısık ateşte demleyin, sıcakken süzün. Akşamları yatmadan yarım saat önce için ve bunu yirmi bir gün uygulayın, beş dakikadan fazla demlemek sakıncalıdır.

· Bir bardak kaynar suyun içine bir miktar nane koyun ve için.

· Kavun: mükemmel bir yaz meyvesi olan kavun, sinirleri yatıştırıcı etkisiyle uykusuzluğa iyi gelir. Ayrıca kuru ciltlerin doğal nem kaynağıdır. B vitamini, brom ve iyot yönünden zengin bir meyve olan kavun, vücudu serinletir. Karaciğer tıkanıklığını gideren kavun cildin taze görünmesini de sağlar Kavundan azami yarar görebilmek için aç karnına tüketilmelidir.

· Alıç çiçeği, çarkıfelek çiçeği, ıhlamur çiçeği, nilüfer çiçeği, defne yaprağı, şerbetçi otu, söğüt yaprağı, oğulotu yaprağı gibi bitkilerin çayları da uykusuzluğu giderici olarak kullanılmaktadır.

· Haşhaş, üzerlik tohumu, dut, şeftali, elma, erik kurusu, sakız kabağı, karpuz, kayısı, greyfurt, bamya, bakla, taze fasulye, bezelye, havuç, hıyar marul, armut, yeşil salata yemek faydalıdır.

· Sarı kantaron: on gram sarı kantaron, beş gram kişniş, bir tutam papatyayı karıştırın. Yarım litre suyu kaynatıp bitkileri içine atın ve beş dakika demlemeye bırakın. Aç karnına günde iki fincan için, uykusuzluk sorununuz bir süre sonra ortadan kalkacaktır. Sarı kantaron aynı zamanda migren ağrısına da çok iyi gelmektedir. Şöyle ki: bir yemek kaşığı sarı kantaron, bir yemek kaşığı anason, iki üç adet karanfili karıştırın. Bu karışıma yarım litre sıcak suyu ekleyin, demlendikten sonra sabah akşam aç karnına iki çay bardağı için.

· Maydanoz: uykusuzluk çekenler için maydanoz da doğal bir ilaçtır. Yatmadan önce maydanoz çiğnemekle iyi uyumanızı sağlarsınız.

· Biberiye: gece yatarken içilecek bir kahve fincanı biberiye çayı, sakin bir uyku sağlar. Bir litre sıcak suya yirmibeş gram biberiye katılıp on dakika demlendirilir. Üzeri kapatılarak buharın kaçması önlenir. Günde bir defa içilir.

· Karabaş otu: bir bardak kaynar suyun içerisine bir tatlı kaşığı karabaş otu koyarak beş dakika kısık ateşte demleyin. Sıcak iken süzün ve akşamları yatmadan önce için. Yirmibir gün uygulayın. Beş dakikadan fazla demlemek sakıncalıdır.

· Ihlamur çayı da faydalıdır fakat gereğinden fazla içmemek kaydıyla.

· Oğulotu: Doğal yatıştırıcı özelliği olan oğulotu, organizmayı dengeleyerek savunma gücünü arttırıyor. Örneğin, stresin sonuçlarından biri olan uykusuzluğa karşı hazırlanan oğulotu çayı az şeker ile tatlandırılıp yatmadan önce sıcak olarak içilmelidir. Oğulotu çayı nasıl hazırlanır: iki üç çay kaşığı dolusu ince kıyılmış oğulotu bir bardak suyla haşlanır. On dakika demledikten sonra süzülür, kesinlikle kaynatılmamalıdır. Şeker ile tatlandırılarak gün içinde iki üç bardak içilir. Şeker hastaları tatlandırmamalı. Oğul otunun bilinen hiç bir yan etkisi bulunmuyor.

· Goji: tüm Asya’da uykusuzluk tedavisinde kullanılmakta. Yaşça büyük insanlar üzerinde yapılan bazı tıbbi araştırmalarda, goji alan hastalarda uyku kalitesinde iyileşme olduğu gözlenmiştir.

· Kızılcık: C vitamini zengini kızılcık meyvesi, uyuyamama şikayetlerine karşı etkili bir bitkidir. Kızılcığın kaynatılıp ezilmesiyle çıkarılan suyundan her gün bir bardak içmek yeterli olmaktadır.

· Marul: böbrekleri çalıştırmanın yanında akşam yenecek marul salatası uyumaya yardımcı olur.

· Kivi: yüksek miktarda kalsiyum, antioksidan ve serotonin (mutluluk hormonu) içerdiği için yatmadan bir saat önce yenilen iki adet kivi, rahat bir uyku çekmeyi sağlar. Bu durum Tayvan’daki Taipei üniversitesi tarafından yapılan araştırma sonunda açıklanmıştır.

 

KIYMETLİ OKURLARIM: yukarıda şifalı bitkilerin doğal yolla tedaviye yardımcı olduğu izah edilmişti. Bu hastalığa muzdarip bazı hastalar bu uygulamaları kocakarı ilacı olarak kabul edip yani önemsemeyip uyku hapları kullanılmaktalar. Halbuki bu hapların insan sağlığı için ne kadar tehlikeli olduğunu Arizona devlet üniversitesi araştırmacıları ortaya koydu. Bu araştırmacılar, uyku haplarının günde bir paket sigara içmek kadar tehlikeli olduğunu saptadı. Bu hapların kanser, inme hatta kalp krizi ile bağlantılı olduğunu araştırmacılar ortaya koydu. Önemli bir sağlık bilgisi olduğu için sizlerle paylaşmak istedim.